Filmski centar Srbije je upravo objavio monografsku studiju prof. dr Ivane Kronje „Estetika avangardnog i eksperimentalnog filma: Telo, rod i identitet (Evropa – SAD – Srbija)“. Ova knjiga je rezultat multidisciplinarnog teorijskog istraživanja u oblasti istorije i estetike filmske avangarde, teorije predstavljanja, te kulturološke i filmološke analize istorije srpskog eksperimentalnog filma.
Studija na gotovo 600 stranica donosi detaljan akademski pregled nedovoljno poznate istorije avangardnog i eksperimentalnog filma u svetu i kod nas, kao i kulturološko i rodno čitanje filmske umetnosti primenjeno na filmski eksperiment.Višeslojno istraživanje nudi podsticaj vizuelnim umetnicima u domenu kratkog filma i videa, kao i razvoju domaće filmologije. Knjiga se dotiče i veoma aktuelnih tema prikazivanja tela u savremenoj umetnosti, estetike kvir filma i kritike okultizma na filmu.
Bogato ilustrovano izdanje zaključuje uspela studija slučaja remek-dela srpskog kratkog eksperimentalnog filma Živojina Pavlovića i Kokana Rakonjca, oba iz 1960. godine, „Triptih o materiji i smrti“ i „Zid“, u kojoj autorka definiše pojam kanonskog neoavangardnog filma, snimljenog nakon Drugog svetskog rata na tlu Srbije i nekadašnje Jugoslavije, kao autentične srpske varijante podvrste.
Autorka predgovora za ovo izdanje je doktorka Saša Vojković, profesorka Akademije dramske umjetnosti u Zagrebu. Dr Vojković u svom predgovoru ističe da je knjiga Ivane Kronje sveobuhvatan podvig: ona uključuje istoriju avangardnog i eksperimentalnog filma – komparativne analize, paralelne analize avangardnih filmova i srodnih vrsta filmova. Kronja se posvećuje i nacionalnim kinematografijama u istorijskom kontekstu i odnosu prema avangardnom filmu – naglasak je stavljen na francusku, nemačku, sovjetsku i američku kinematografiju. Knjigu zaokružuje, naglašava dr Vojković, analiza srpskih avangardnih i eksperimentalnih filmova.
Dr Ivana Kronja, filmolog i teoretičarka kulture i medija, objavila je više stručnih radova i nastupala na više konferencija i seminara u zemlji i inostranstvu. Diplomirala je, magistrirala i doktorirala na Fakultetu dramskih umetnosti (FDU) u Beogradu. Stipendista Britanske vlade za doktorsko istraživanje na Univerzitetu Oksford, i gostujuća predavačica na Univerzitetu u Beču. Članica je Srpskog ogranka FIPRESCI-ja i Srpske filmske akademije (AFUN) i profesor na Odseku za umetnost i dizajn Visoke poslovne akademije u Beogradu. Aktivno se bavi filmskom kritikom u regionu i sarađuje na više filmskih festivala u Srbiji.
Knjiga Ivane Kronje „Estetika avangardnog i eksperimentalnog filma: Telo, rod i identitet (Evropa – SAD – Srbija)“ može da se nabavi u knjižarama Zepter (Knez Mihailova) i Beopolis (u holu Doma omladine Beograda), a dostupna je i u lancu knjižara Delfi, kao i u Zlatnom runu, Maloj Akademiji i drugim knjižarama. Preko lanca Delfi, knjiga će moći da se nabavi i u Novom Sadu.
Đorđe Bajić