Četvrti Somborski filmski festival svečano je otvoren sinoć, u utorak 12. jula 2022. godine. Žitelji Sombora i njihovi gosti uživaće tokom pet festivalskih dana u bogatom filmskom i pratećem programu, o čemu razgovaramo sa Dejanom Dabićem, selektorom festivala.
Po čemu se Somborski filmski festival izdvaja, šta ga to čini posebnim?
Osnovni koncept ovog festivala, uspostavljenog pre pet godina, jeste da se publici predstave filmovi iz zemalja koje pripadaju podunavsko-panonskoj porodici. Prvi selektor, naš dragi Zoran Živković, dugogodišnji direktor Filmskog festivala Herceg Novi, odabrao je filmove za prva dva festivala sa idejom da u glavnom takmičarskom program budu zastupljena filmska ostvarenja koja pripadaju podunavsko-panonskim kinematografijama. I na četvrtom festivalu nastavlja se ta tradicija.
Koji filmovi su ove godine u glavnom takmičarskom programu?
Imamo pet filmova u glavnom takmičarskom programu, od kojih su čak tri domaća. Festival je otvorio “Strahinja Banović” Stefana Arsenijevića, kvaliteno ostvarenje koje je trijumfovalo prošle godine na festivalu u Karlovim Varima. Druga dva domaća filma su takođe veoma značajna i zanimljiva, a to su “Heroji radničke klase” Miloša Pušića, ostvarenje premijerno prikazano u Berlinu, i, naravno, “Mrak” Dušana Milića, izuzetan film koji će biti dodatno zanimljiv gledaocima jer u njemu glavnu ulogu tumači Slavko Štimac, ovogodišnji dobitnik nagrade “Pavle Vuisić”. Tu su i film “A, bili smo vam dobri” u režiji Branka Šmita, koji još nije imao srpsku premijeru i koji iz vizure ratnih veterana kritički govori o stanju u hrvatskom društvu, i novi film mađarskog sineaste Ištvana Saba “Konačni izveštaj”, u kome glavnu ulogu tumači Klaus Marija Brandauer. Ti filmovi tretiraju i modifikuju mitove, što je i lajt-motiv ovogodišnjeg Somborskog filmskog festivala. Sve su to vrhunski autori i filmovi, te verujem da će publika biti zadovoljna izborom.
Sve projekcije su na otvorenom?
Jesu. Ulaz na sve programe je besplatan, a projekcije se održavaju u atrijumu Gradske kuće (glavni program), kabareu Narodnog pozorišta Sombor (selekcija filmova mladih autora) i dvorištu Gradskog muzeja Sombor (prateći programi “Kad bi Sombor bio Holivud” i “Panorama”). U slučaju kiše imamo alternative za prikazivanje, a to su Narodno pozorište Sombor, velika sala Kuluturnog centra “Laza Kostić” i zgrada Županije.
Šta nudi selekcija filmova mladih autora, čiji ste takođe selektor?
Selekcija filmova mladih autora donosi tri filma. To su “Heroji” Gorana Nikolića, “Prolećna pesma” Natalije Avramović i “Posle zime” crnogorskog reditelja Ivana Bakrača.
Ko su članovi žirija koji će ove godine odličivati o nagradama?
U glavnom programu se dodeljuju tri nagrade – glumačke nagrade i nagrada za najbolji film, dok se u selekciji filmova mladih autora dodeljuje jedna nagrada – nagrada za najbolji film. O nagradama će odlučivati dva različita žirija. U glavnom žiriju su reditelj Milutin Petrović, glumica Sonja Kolačarić i glumac Radomir Nikolić. U žiriju za selekciju mladih su producentkinja Jovana Đurić, glumica Nina Grahovac i reditelj Vanja Hovan.
U programu imate i neka iznenađenja?
Pored ova dva takmičarska programa, selektovao sam i dva prateća. Tu su već tradicionalni program “Kad bi Sombor bio Holivud” koji odaje počast Somboru i Somborcima, a u kome se nalaze filmovi “Pucnji u Marseju” Gordana Matića (u kome glumi somborski glumac David Tasić Daf) i “Bradati ljudi” Emila Esvingera (dokumentarac o somborskom novom valu). Program “Panorama” je ove godine posvećen austrijskom filmu i donosi pet primećenih kratkih ostvarenja, uz specijalnog gosta – direktora Austrijskog kulturnog foruma Adrijana Fajksa.
Prateći program je bogat?
Tokom predfestivalskog dana održana je sada već tradicionalna radionica “Kako se glada film – Mala škola bontona” u organizaciji Mreže kinoprikazivača Srbije i Filmskog centra Srbije koja je namenjena mladim gledaocima, pa se tu lepo uklopila i projekcija hit-filma “Leto kada sam naučila da letim” Radivoja Andrića. Treba istaći i program “Espreso u 11” u okviru koga će biti reči o filmovima prikazanim na festivalu, ali i filmskom knjigama – o drugom izdanju sada već kultne knjige “Zabranjeni bez zabrane” Milana Nikodijevića, knjige Dijane Metlić o Stelniju Kjubriku, knjige “Jevanđelje na filmu” Vladimira Marjanovića, knjige “Ono što se vidi” Nine Živančević… Biće reči i o knjigama Fetija Dautovića, Save Bojovića, Gorana Jovanovića… Tu je izložba “Vek i po srpske glume” koja sadrži razne arhivske materijale. A tu je i dodela nagrade “Specijalni Ernest” za dopronos kinematografiji čiji ovogodišnji laureat je naš veliki glumac i producent Svetozar Cveković. Za svakog ponešto!
Đorđe Bajić
Fotografije: Zoran Janković