PILULA ZA BUĐENJE
„Revolt“ je žanrovski socijalna drama sa elementima komedije i prati grupu beogradskih momaka, autsajdera koje nezadovoljstvo nagna na lokalnu pobunu čije se razmere prošire na svetski nivo.
Filmoskopija – portal filmske kritike, eseja i intervjua bila je od 2019. do 2024. godine pod pokroviteljstvom Filmskog centra Srbije, a u saradnji sa Nezavisnim filmskim centrom Filmart.
Filmoskopija je osnovana 2019. godine, a idejni tvorac, suosnivač i prvi urednik Filmoskopije je scenarista Dejan Prćić. Od oktobra 2022. do januara 2024. godine urednik redakcije bio je filmski kritičar i filmolog Nikola Radić.
Reč urednika Filmoskopije
„Gde je film u tome što pišete?“ Pitanje Žaka Riveta i danas odzvanja kao poziv na dubinsko čitanje slike, na tretman medija kroz njegove specificitete, ali i na pisanu reč koja odbija da se povinuje poststrukturalističkoj ubeđenosti u nesvodivost filma na tekst usled ontološke disparatnosti dvaju činilaca.
Tekst uistinu ne može da obuhvati sliku, zvuk, vreme. No, kako tome i ne stremi, kritičko-analitički članci Filmoskopije u ovim ograničenjima pronalaze svoj raison d’être. Slika se može rasporiti, secirati, razložiti; zvuk zazviždati iza ugla brižljivo probrane leksike; posredstvom znalački tempirane sintakse, u vremenu teksta iznova se može proživeti vreme filma.
Osluškujući diskurzivno višeglasje o filmu i oko filma – filmofilske, žurnalističke, akademske, industrijske, društveno-političke uvide – Filmoskopija i sama gaji polifoniju. Raznolikost izraza odraz je činjenice da naši autori i autorke delaju na poljima od filmologije, teorije i istorije umetnosti do režije i dramaturgije.
O filmu se može i mora podrobno i pasionirano pisati, bio on termitska ili beloslonovska umetnost, da se poslužimo Farberovim tobožnjim dvojstvom. Filmska kritika i analiza nisu instrumenti u službi blagajni. One raspiruju epistemološki potencijal film(ov)a. Raspirujmo, onda.
Nikola Radić, oktobar 2022.
„Revolt“ je žanrovski socijalna drama sa elementima komedije i prati grupu beogradskih momaka, autsajdera koje nezadovoljstvo nagna na lokalnu pobunu čije se razmere prošire na svetski nivo.
Srpski blokbaster „Južni vetar“ bacio je u senku sva druga ostvarenja 2018. godine.budući da ga je u prvih nedelju dana prikazivanja pogledalo više od 100.000 gledalaca. Miloš Avramović reditelj i koscenarista ovo „crowd-pleasera“ već ima u planu početak nastavka snimanja filma koji publika, sudeći prema komentarima, željno čeka.
Kroz priču o svom ocu Milošu Bajiću, reditelj Darko Bajić balansira odnose između društvenog-konteksta, političkih prilika, života i umetnosti, te tako pokušava da dâ sveobuhvatnu sliku pozicije čoveka i umetnika u Jugoslaviji druge polovine XX veka.
U intervjuu za Filmoskopiju, jedan od vodećih scenarista u Srbiji, Đorđe Milosavljević govorio je o pisanju, kako za film tako i televiziju, poziciji scenariste danas u odnosu na period kada je počinjao filmsku karijeru, ali i boljoj poziciji u kojoj se produkcija danas nalazi.
Kratkometražni dokumentarni film „A sad se spušta veče“ rediteljke Maje Novaković, prema rečima autorke Jelene Jovanović, kroz poetične slike jarkih boja suptilno provlači spregu smrtnog čoveka i prirode koja vene kroz dokumentovanje života dve bake koje žive u brdima istočne Bosne.
Analizirajući filmove „Vojnici. Priče iz Ferentarija“ (Ivane Mladenović), „Who the Fuck Are You“ (Marine Radmilac) i „A.S (25)“ (Milene Grujić) autorka nastavlja rad na temu ženskog rukopisa kroz primere u kojima su protagonisti upravo muškarci.
Ana Nedeljković i Nikola Majdak JR. su već uigrani tandem u svetu animiranog filma. Njihovi filmovi, iako obrađuju društveno-angažovane teme vezane za sredinu u kojoj nastaju, progovaraju univerzalnim jezikom i osvajaju nagrade na festivalima širom sveta.
Esej o scenarističko – rediteljskom opusu jedne od vodećih rediteljki u regionu Ines Tanović. U čemu se ogleda promena u rediteljskom stilu nakon raspada države na kraju prošlog veka? I kako nam teme vezane za događaje tih godina izgledaju danas?
Prvi od niza eseja komparativne i kontekstualne analize filmova čiju režiju potpisuju žene. Predmet analize prvog „eseja u trajanju“ su filmovi koji kao glavnu temu otvaraju pitanja slobode i emigracije, te će u ovom eseju to biti filmovi „Ajvar“, „Easy Land“ i „Asimetrija“.
Najnoviji film rumunskog reditelja Kristija Pujua „Malmkrog“, prikazan je u okviru programa na FEST-u, a samo nekoliko dana nakon što je nagrađen na festivalu Berlinale. U trajanju više od tri sata, ovo ostvarenje prikazuje filozofsku diskusiju koja otvara pitanje ne samo ljudske prirode već i budućnosti čovečanstva.
Dokumentarni film iz Severne Makedonije, „Zemlja meda“ (Медена земја) poznat je u regionu ne samo po snažnoj priči i poruci koju film prenosi, već i po brojnim nagradama i priznanjima. Pričom o pčelarki Atidže ovo ostvarenje otelotvorilo je lokalno i univerzalno u veoma snažan filmski izraz koji svakako može da posluži kao odličan primar dobre filmske prakse.
Nakon izuzetno uspešnog kratkometražnog igranog filma „Piknik“ koji prati maloletnog sina za vreme posete ocu u zatvoru, reditelj Jure Pavlović debitantskim igranim filmom „Mater“, prema rečima autorke i kritičarke Mine Stanikić, „obrisao je granice rodnog prava na filmske teme, ukoliko su one ikada i postojale“.