Kritika filma Korset
NASLOV FILMA: Korset (Corsage)
SCENARIO I REŽIJA: Mari Krojcer
ULOGE: Viki Krips, Kolin Morgan, Finegan Oldfild
TRAJANJE: 114’
ZEMLJA: Austrija, Luksemburg, Nemačka, Francuska
GODINA: 2022.
Jedna od najuzbudljivijih moći filma je što omogućava autoru da preispituje, pa i potpuno iznova kreira, vreme kome nije svedočio. Filmski autor ili autorka ima priliku da se poigra sa kvalitetima medija i njegovom mikro-dimenzijom vremena koje je odlivak onog iz naše stvarnosti. Mari Krojcer je u svom petom dugometražnom filmu koji je svetlost platna doživeo na Kanskom festivalu 2022. godine u selekciji Izvestan pogled (Un certain regard) uradila upravo to.
Smelo kreativno intervenisanje po biografiji stvarne ličnosti, austrijske carice Elizabete (1837-1898), poznatije pod nadimkom Sisi, izvrsno rezonuje sa ponovno oživljenim pokretom za ženska prava. Kolažni pristup istorijskoj biografiji u kojem rediteljka slobodno kombinuje činjenice sa sopstvenom kreacijom daje upečatljiv rezultat jer uspeva u nameri da nam intenzivno približi dalek istorijski trenutak. Osim toga, njena slobodna dramaturška obrada-kreacija doprinosi životnosti istorijske ličnosti i pobuđivanja interesovanja gledaoca. Zahvaljujući tome, Korset uspešno navigira kroz filmske vode kao snažno autorsko delo koje pretenduje i na publiku sklonu mejnstrim kinematografiji. Mari Krojcer vešto vodi Viki Krips (carica Elizabeta), čije hipnotičko prisustvo u kadru donosi originalnu viziju žene zarobljene u ulozi koja joj je nametnuta. Viki Krips ujedno je i jedan najvećih aduta filma. Na izuzetno zahtevan zadatak, Krips odgovara veoma preciznim i nepretencioznim glumačkim stilom. Njen lik je napisan kao impulsivan i plahovit, te deluje „pomeren” u odnosu na okolinu. Tragedija njenog lika međutim leži u činjenici da je njeno neuobičajeno ponašanje daleko normalnije i ljudskije od ponašanja okruženja. Mari Krojcer to dosledno sprovodi na dramaturškom nivou, tako što oslikava naopak svet, u kojem je ono što deluje normalno zapravo nenormalno i obrnuto. Direktna metafora zarobljenosti iz naslova na momente postaje redundantna, usled ponavljanja scena sa manijakalnim utezanjima glavne junakinje radi postizanja ciljanog obima struka. Uvodna scena, u kojoj carica Sisi testira koliko može da zadrži dah pod vodom, daleko je potentnija kao metafora i smelo je postavljena na sam početak filma. Baš kao u toj sceni, glavna junakinja će tokom filma testirati svoju izdržljivost u rođenjem nametnutoj ulozi, ali i granice svoje slobode unutar tog rigidnog sveta.
Džudit Kaufman, direktorka fotografije, uspeva da pretežno širim planovima ali i normalnom i širom optikom oživi hladnoću u kojoj se glavna junakinja nalazi. Atmosferski i u pogledu palete boja, melanholični tonovi, koji asociraju na flamanska platna ali i na neke slike Edgara Dege, doprinose sponi između istorijskog i fiktivnog, podsećajući gledaoca da se radi o umetničkoj viziji istorijskog trenutka i lika. Autorski najsnažniji postupak u filmu je upotreba savremene muzike. Krojcer je koristi i kao imanentnu, samim tim podižući lestvicu stilizacije, ali i kao transcendentnu, izvlačeći tako na površinu hipotezu o tome da se u Korsetu možda radi o ženi koja je bila tragično ispred svog vremena.
Mari Krojcer u svoj film smešta i romantičan omaž filmu kao mediju i njegovoj moći da zabeleži ljude kakvi jesu, još jednom se poigravajući pitanjem koliko mi možemo zaista znati o stvarnim ličnostima čija imena čitamo u udžbenicima istorije i ulozi koju film tu može da odigra. Time još jednom podvlači i svoju ideju da je Sisi zarobljena u pogrešnom vremenu, kao što to čini sa upotrebom muzike.
Korset je film koji na kraju vešto sumira dve stvari: slobodu i moć filma i neslobodu žene. Austrijska rediteljka svaki postupak lika koji bi se mogao tumačiti kao puka stilizacija stavlja u kontekst Brehtovog „fau-efekta“, te putem začudnosti približava Sisi savremenom gledaocu. Dok se film povremeno rve sa prejakim postupcima, poput Sisinog pokazivanja srednjeg prsta dok odlazi sa zvanične večere, njegova vrednost leži u promišljenim scenama koje sumiraju ideju koju nosi. Jedna od najsnažnijih je ona u kojoj je Sisi prevelika za sobu u kojoj se nalazi, poput njenog duha, prevelikog za korset koji nosi.
(Naslovna fotografija ©Felix Vratny objavljena je uz odobrenje press službe Austrijskog kulturnog foruma Beograd.)
